okna oddymiające

Okna oddymiające z aluminium stosowane we współczesnych obiektach użyteczności publicznej pełnią bardzo ważną rolę w ochronie zdrowia i życia ludzi znajdujących się wewnątrz tych budynków. Od właściwego doboru okien oddymiających oraz ich bezawaryjnego działania zależy sprawna i bezpieczna ewakuacja ludzi z całego budynku lub jego części objętej pożarem. W przestrzeni wolnej od dymu zapewnione są również warunki do prowadzenia akcji ratunkowej i gaśniczej. Stolarka okienna z aluminium odznacza się wyjątkową trwałością, odpornością na korozję i temperaturę, zdolnością do działania w warunkach agresywnych chemicznie. Dzięki takim właściwościom najlepsze wydają się systemy naturalnego odprowadzania dymu i ciepła oparte na oknach wykonanych z profili aluminiowych.

Okna oddymiające z aluminium

są często niezauważalnymi elementami stolarki budowlanej, realizującymi jednak ważne funkcje w zakresie bezpieczeństwa pożarowego budynków. Największym zagrożeniem życia i zdrowia ludzkiego w części budynku objętego pożarem jest dym oraz toksyczne substancje lotne powstające podczas spalania elementów wyposażenia i wykończenia wnętrza budynku oraz materiałów konstrukcyjnych. Większość ofiar pożarów to osoby zaczadzone lub uduszone wyziewami trujących gazów będących efektem spalania tworzyw sztucznych. Wytwarzający się podczas pożaru dym osiąga wysoką temperaturę sięgającą kilkuset stopni Celsjusza i jest śmiertelnym zagrożeniem dla każdego, kto znajduje się w obszarze jego oddziaływania. Brak tlenu i widoczności umożliwiającej ewakuację, wysoka temperatura oraz obecność silnie toksycznych gazów to główne zagrożenia zdrowia i życia w warunkach pożaru. Korytarze, klatki schodowe i inne ciągi komunikacyjne stanowiące w budynku drogę ewakuacji powinny być w czasie pożaru strefą chronioną przed dymem, trującymi gazami i wysoką temperaturą. Najpowszechniejszym sposobem zabezpieczenia takich miejsc w budynku jest system grawitacyjnego usuwania dymu i ciepła w postaci klap dymowych i okien oddymiających.

Okna oddymiające z aluminium

są elementem grawitacyjnego systemu oddymiania, działającego w oparciu o podstawowe prawa fizyki związane z różnicą temperatur i gęstości gazów w warunkach pożaru. System grawitacyjny wykorzystuje metodę naturalnego przemieszczania się dymu i powietrza powodowanego ciągiem termicznym, czyli tzw. efektem kominowym, w odróżnieniu od systemu mechanicznego wykorzystującego metodę wymuszonego przepływu powietrza i dymu. Grawitacyjny system wentylacyjny do odprowadzania dymu i ciepła składa się z kilku komponentów; podstawowymi są okna oddymiające, centrala sterująca, optyczne czujki dymu i ręczne przyciski alarmowe. Elementami dodatkowymi są przyciski przewietrzania, sygnalizatory optyczne i akustyczne , detektory opadów atmosferycznych, czujniki natężenia i kierunku wiatru oraz centrala pogodowa. Zestaw zarówno podstawowych, jak i dodatkowych elementów okiennego systemu grawitacyjnego odprowadzania dymu i ciepła dobierany jest pod kątem ich funkcjonalności i właściwego współdziałania w przypadku wybuchu pożaru. Aktywacja systemu następuje samoczynnie lub manualnie; w pierwszym przypadku system uruchamiany jest automatycznie przez impuls z optycznej czujki dymu, w przypadku drugim uruchamiany jest ręcznie poprzez naciśnięcie ostrzegawczego przycisku pożarowego. Sercem systemu jest centrala sterująca oddymianiem, która z jednej strony odbiera sygnały zagrożenia pożarowego z czujek dymowych, ręcznych przycisków alarmowych lub nadrzędnego systemu sygnalizacji pożarowej, a w drugą stronę podaje napięcie do sterowania wszystkimi elementami wykonawczymi systemu, w tym oknami oddymiającymi. Podstawowym zadaniem grawitacyjnego system usuwania dymu i ciepła jest wytworzenie w budynku na drogach ewakuacyjnych warstwy wolnej od zadymienia, a tym samym zapewnienie warunków do bezpiecznej ewakuacji osób znajdujących się w strefie zagrożenia pożarem. Równie ważnym zadaniem jest ułatwienie działań służb ratowniczych oraz prowadzenia akcji gaszenia pożaru. Wykorzystując zjawisko unoszenia i rozprężania dymu i gazów powstających w wyniku pożaru, grawitacyjny system oddymiania usuwa przez aluminiowe okna gorące gazy pożarowe. W ten sposób ogranicza również oddziaływanie wysokiej temperatury tych gazów na konstrukcję budynku chroniąc go przed zniszczeniem. Niezbędnym warunkiem do realizacji takich zadań stawianych przed okiennym systemem oddymiania jest zapewnienie wymaganej czynnej powierzchni oddymiania.

Działanie aluminiowych okien oddymiających

polega na maksymalnym otwarciu ich skrzydeł w sytuacji zagrożenia pożarem i wyprowadzeniu dymu i gazów pożarowych na zewnątrz budynku. Mechanizmami otwierającymi skrzydła okien oddymiających są elektryczne siłowniki. W zależności od budowy i sposobu działania aluminiowe okna oddymiające mogą być wyposażone w siłowniki łańcuchowe, wrzecionowe lub ramieniowe. Dobór siłowników elektrycznych uwzględnia sposób otwierania okien oddymiających, kąt otwarcia skrzydeł, ich wymiary i ciężar wraz z oszkleniem.

Wymagania techniczne dla aluminiowych okien oddymiających

objęte są normą PN-EN 12101-2:2003 (Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła, cz.2: Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych). Norma ta określa m.in. wymagania dotyczące okien oddymiających, stanowiących element grawitacyjnego systemu odprowadzania dymu i ciepła. W świetle tej obowiązującej od 2004 roku normy okno aluminiowe przeznaczone do oddymiania budynku nie jest już niezależną konstrukcją stolarki budowlanej, ale integralną częścią - wraz z siłownikami elektrycznymi – elementu systemu oddymiania grawitacyjnego oznakowaną znakiem CE. Norma PN-EN 12101-2:2003 ma charakter zarówno badawczy, jak i klasyfikacyjny pozwalając określać niezawodność okien oddymiających, zdolność do działania w niskiej temperaturze, odporność na obciążenia wiatrem i śniegiem i odporność na oddziaływanie wysokiej temperatury. Obliczanie czynnej powierzchni oddymiania okien aluminiowych również odbywa się zgodnie z normą PN-EN 12101-2 w oparciu o powierzchnię geometryczną okna i aerodynamiczny współczynnik przepływu powietrza, z uwzględnieniem sposobu otwierania skrzydła okiennego i maksymalnego wysuwu siłownika. Obliczenia wymagają dokładnej specyfikacji okna oddymiającego zawierającej system profili, przekrój ramy i skrzydła, wymiary skrzydła i rodzaj zastosowanego oszklenia, typ siłownika i sposób jego osadzenia w oknie.
Niezależnie od obliczonej aktywnej powierzchni oddymiania okien efektywność okiennego systemu oddymiania grawitacyjnego zależy od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych, takich jak przebieg pożaru, temperatura gazów pożarowych i ich stratyfikacja termiczna, a także siła i kierunek wiatru.

Konstrukcja aluminiowych okien oddymiających

oparta jest na tradycyjnych rozwiązaniach systemów okiennych. System okiennego systemu oddymiania wykorzystuje aluminiowe konstrukcje okienne w szerokim zakresie gabarytów oraz różnym sposobie otwierania. Praktycznie każdy typ okna – poza przesuwnymi – może być wykonany jako okno oddymiające. Okna o pionowej osi otwierania; otwierane zarówno do wewnątrz, jak i na zewnątrz są najczęściej spotykanym rozwiązaniem technicznym. Równie popularnym typem okien oddymiających są okna z poziomą osią zawiasowania; okna uchylne, odchylne lub wychylne na zewnątrz. Jeszcze innym wariantem są okna obrotowe poziome i pionowe w wersji pojedynczej lub wielopłaszczyznowej. W wariancie okien oddymiających produkowane są także okna połaciowe i okna dachowe będące de facto klapami dymowymi. Do każdego systemu profili aluminiowych i sposobu otwierania okien dobierane są odpowiednie konsole montażowe do zamontowania siłowników elektrycznych, tak aby zgodnie z normą PN-EN 12101-2 okno wraz z siłownikiem stanowiło spójny element systemu oddymiania.

Atuty aluminiowych okien oddymiających

to bez wątpienia ich walory estetyczne oraz niezawodność i odporność na warunki zewnętrzne. Odznaczają się również wyjątkową funkcjonalnością, gdyż poza podstawową funkcją oddymiania budynku w warunkach pożaru służą także do codziennej wentylacji i przewietrzania obiektów bez konieczności manualnego otwierania i zamykania okien. Przy odpowiednim wysterowaniu z poziomu centrali oddymiania aluminiowe okna tworzą samoczynnie działający system umożliwiający efektywną wymianę powietrza w budynku w określonym czasie i z uwzględnieniem aktualnych warunków pogodowych.

Okna oddymiające z aluminium mogą funkcjonować jako pojedyncze konstrukcje osadzane w ścianie lub dachu budynku, ale również jako elementy wpinane w aluminiowe konstrukcje słupowo-ryglowe fasad lub świetlików dachowych. Aluminiowe okna oddymiające nie odróżniają się optycznie od innych konstrukcji aluminiowo-szklanych zamontowanych w tym samym obiekcie, jedynie widoczne na oknach siłowniki elektryczne świadczą o przypisanej im funkcji w przypadku zagrożenia pożarem. Dodatkowym atutem dla inwestorów poszukujących rozwiązań estetycznych jest możliwość lakierowania profili okien aluminiowych w pełnej palecie RAL, również w wariantach strukturalnych, a także dostępność w wielobarwnej palecie drewnopodobnych DECORAL.